Şehre Giriş
Nürnberg’in eski şehri taa orta çağ’a kadar dayanıyor. 1250’li yıllarda şehir imparator şehri olarak ilan edilmiş, Doğu ve Orta Avrupa’nın ticaret merkezi olmaya başlamış. Eski şehrin tarihi 11. yy’a kadar dayanıyor ve şehrin merkezinde yer alan Nürnberg Kalesi’nin yapımı da yine bu yüzyılda. Orta Çağ’da bu kale imparatorlar için oldukça önemliymiş ve burayı çokça kullanmışlar. Aynı zamanda kale; Avrupa’nın Orta Çağ’a ait en önemli kalelerinden biri diye de geçiyor günümüzde. Şehrin içinden geçen Pegnitz nehri ve kanalları ile de çok sevimli bir Avrupa şehri.
Surlarla çevrili bu eski şehir 2. Dünya Savaşı’nda bayağı hasara uğramış. Nazi Dönemi’nde Hitler’in adeta kalesi gibi olduğundan; Nürnberg savaştan pek fazla yara almi;. Savaştan sonra bu eski şehri restore etmişler hep.
Ayrıca Nürnberg; Almanya’nın sanayi şehri olarak geçiyor. Elektronikten kırtasiyeye, oyuncağa kadar bir sürü farklı sektörden Alman markalarının bu şehirde fabrikalari yer alıyor. Siemens, Grundig, Staedtler gibi markalar bunlardan birkaçı. Adidas, Puma gibi Alman markalarının outletleri de Nürnberg’e yarım saat uzaklıkta Herzogenaurach’te bulunuyor.
Günümüzde ise Aralık ayında dünyanın her yerinden insanlar noel pazarını görmek için Nürnberg’e geliyor. Nürnberg’inki Almanya’nın en meşhurlarından biri, her yıl 2 Milyon insan Nürnberg’in pazarını ziyaret ediyormuş.
Aşağıda yemek bölümünde bahsettiğimiz Nürnberg Brezenlerini, bratwurstlarını ve biralarını mutlaka deneyin. Soğukla başa çıkmak için de glühwein ve feuerzangenbowle adlı Alman sıcak şaraplarını tadın :) Nürnberg’in çok tatlı oyuncakları ve bibloları pazarda her yerde bulunuyor. Biz artık minimum eşya istediğimiz için bu şekilde yer kaplayacak objelere yatırım yapmamaya çalışıyoruz. Aklımız kalmıyor mu kalıyor o ayrı :)
Gezilecek Yerler
- Nürnberg Kalesi: Şehrin en önemli simgelerinden biri olan kale; imparatorların uğrayıp dinlendiği ve göreve başladıktan hemen sonra yapılan meclis toplantılarına ev sahipliği yapan bir kompleks. İçerisinde saray, şapel, gözlem kulesi ve 2 tane daha kule yer alıyor. Bu kale de 2. Dünya Savaşı’nda hasar görmüş neredeyse tekrardan yapılmış. Siz de kaleye mutlaka çıkıp, Nürnberg’e tepeden bakın. Kırmızı çatı evleri ile yukarıdan da oldukça estetik bir şehir.
- Ana Meydan: Bir yanında Gotik mimariye sahip Kadınlar Kilisesi(Frauenkirche) yer alan bu meydan şehrin önemli noktalarından biri. Meşhur Noel pazarı da buraya kuruluyor. Her saat başında kilisenin saatinde ufak bir gösteri oluyor. Ayrıca bu meydanda Schöner Brunnen (Güzel çeşme) adlı çeşme yer alıyor. Çeşmenin bir kenarında minik bir yuvarlak demir bulunuyor. Onu bir tam tur çevirenlerin dileğinin gerçekleşeceğine inanılıyor. Biz de yapmadan edemedik, şansın nereden geleceği belli olmaz :) Bu meydanda ayrıca pazar günleri hariç sebze, meyve pazarı da kuruluyor.
- Handwerkerhof: Zanaatkarlar çarşısı anlamına gelen bu alanda atölyelerin yaptığı el işi ürünler bulunuyor. 1971’de kurulan bu çarşıda camcısından, ahşapçısına oyuncakçılarına kadar seramik tabak çanağa kadar birçok dükkan yer alıyor. Lebkuchencisi, kahvecisi ve atıştırmalık cafe de bulunuyor. Biz artık ufak yerlerden alışveriş yapalım, onlar kazansın, küçük esnaf kazansın mantığındayız iyice. Biraz pahalı olsun ama küçük esnaf kazansın diyoruz. Ama Avrupa’da özellikle Almanya’da ürünün içine bi AB vatandaşının eli girmeye dursun. Fiyatlar acayip artıyor. Neyse bizim gibi el işi işlere düşkünseniz bi uğrayın, kendi gözünüzle görün :)
- Nürnberg Mahkemeleri: 2. Dünya Savaşı’ndan sonra kazanan 4 Müttefik’in Adolf Hitler’in ekibinin yargıladığı mahkemelerdir. Hem mahkeme salonu hem de yargı süreci detaylı şekilde içeride anlatılıyor. Toplamda 4 farklı suçtan ötürü yargılanan suçluların bir kısmı idam cezasına çarptırılmış, bir kısmı ise ömür boyu hapis cezası almış.
Anlatımları, yargılanan insanların oturduğu koltuğu, davayı görünce içimiz ürperdi. Güç, para arzusu, insan olmanın önüne geçmese keşke :( Bir de Hitler burada yargılanmamış çünkü o direkt eşiyle beraber Berlin’de yaşadığı yerde intihar etmiş. Cesedi de bulunamadığı için hala spekülasyonlar devam ediyor bu konuda. Buraya giriş ücretli ve 6 EUR.
- Reichsparteitagsgelände: Merkezin biraz dışında yer alan Ulusal Sosyalizm (NS, Hitler) döneminde toplamda 11 km alana sahip miting, kongrenin yapıldığı kocaman bi yer. İçerisinde kolezyuma benzeyen Kongre Salonu, Zeplin alanı ve askeri törenlerin yapıldığı kocaman bir Luitpoldarena alanı bulunuyor. Nürnberg NS zamanında Parti Kongresi Şehri olarak ilan edildiğinden böyle bi alan yapılmış. Alanda planlanıp tamamlanamayan projeler de yer alıyormuş. Gezerken insanın tüyleri ürperiyor :(
Yemek
- Lebkuchen: Tarçınlı, zencefilli yuvarlak bir kurabiye çeşidi olan Lebkuchen Nürnberg’in adeta sembollerinden biri. Merkezde her yerde insanın karşısına çıkan, noel marketlerinde tazecik yapılan bu kurabiyeleri seven çok seviyor, sevmeyen de bi daha asla yemiyor. Anlaşıldığı üzere biz seven gruptanız :)
Lebkuchen Schmidt en bilindiği olup çok tatlı teneke kutularda hediyelik, eve götürmelik lebkuchenler satıyor. Merkezden uzakta Zollhausstraße 30’da yer alan fabrika satış mağazası bir parça daha uygun oluyor. Bir tane denemelik alacaksınız o zaman merkezden de alabilirsiniz, o kadar yol gitmeye gerek yok :)
- Bratwurst: Nürnberg’in en meşhur şeylerinden biri de bratwurstları. Bir porsiyonda minik 3 tane oluyor, içerisinde bolca karabiber var. Biz Bratwursthäusle bei St. Sebald restoranının hemen önünde yer alan kendi standında denedik ve inanılmaz lezzetliydi. Hatta o kadar beğendik ki bir tane daha aldık. Terbiyesi, derisinin inceliği, tadı muhteşemdi. Bu 3’lüyü noel pazarlarında 3-3.5 EUR aralığında bulabilirsiniz. Dilerseniz restoranda da geleneksel kıyafetli garsonların eşliğinde de bratwurst deneyebilirsiniz.
- Lederer Brauerei: Bavyera’da ve Nürnberg’in de içinde olduğu Frankonya bölgesi bira konusunda bulunmaz bir nimet. Kendi biralarını yapan bira fabrikaları oldukça yaygın. Eski zamanlarda hemen hemen her aile mutlaka kendi biralarını yaparmış. Bu bira fabrikası 1468’den beri bira üreten yerlerden biri. Dışarısında da tam 1000 kişilik kapasitesi olan Biergarten (yazlık bira bahçesi) var. Yazın burası pek keyifli oluyordur. Biz Lederer Kroko denen filtresiz hafif mayalı, yumuşak içimli biralarını denedik. O kadar lezizdi ki bir tane daha söyledik. 0,4 lt 3.60 EUR, 1 lt’si de 7.50 EUR.
- Brezen Kolb: Pretzel denilen simit benzeri yiyeceği Berlin’in tüm barlarında, atıştırmalık olarak satan dükkanlarında ve pastanelerinde görüyorduk. Ancak tatları o kadar sıradandı ki bu lezzeti hiçbir zaman ciddiye almadık. Ta ki bu simitlerin ne kadar lezzetli olduğunu Nürnberg’te bu işi 1957 yılından beri yapan bu yerden öğrenene kadar.
Dışı çıtır, hamuru enfes, kokusu mis bu simitlere bayıldık resmen. Kahvaltı için mutlaka buraya uğrayın, merkezde bir sürü stantları da yer alıyor. Ancak oturarak yemek isterseniz Ostendstraße 138 şubesine gidebilirsiniz. Sürekli tazecik Pretzel çıkıyor. Biz yeşil soğan ve peynir ikilisine bayıldık. Birkaç tane de sade alıp kahvaltıda peynir, yağ sürmelik deneyebilirsiniz.
Nürnberg’te Hayat
Benim 2 Dayım, onların çocukları ve artık 3 torun Nürnberg’te yaşıyor. Berlin Duvarı yazısında bahsettiğimiz misafir çalışan (Gastarbeiter) olarak 1970’lerde Nürnberg’e gelen dedem ve sonrasında ailesinin de gelmesi ile burada yaşamışlar. Dedem devlet demir yollarında işçi olarak çalışmış, annemle beraber 3 çocuk da ilkokul çağından itibaren burada yaşamışlar.
Daha sonra dedem, anneannem ve annem 1980’lerde Türkiye’ye kesin dönüş yapmışlar. O zamanlar Almanya bi kampanya başlatmış, geri dönüşü teşvik etmek için belli bi para yardımı yapmış. Dedemler de bu bahaneyle dönmüşler.
2 dayım hala daha orada yaşıyorlar, çoluk çocukları ve torunlar artık buralılar. Oturdukları mahalle de eskiden devlet demiryollarının lojmanları olarak kullanılmış. Hatta şimdilerde ise bazı sakinleri oradan emekli olanlardan oluşuyor. Almanya’da senelerce aynı evde kirada oturmak çok normal. İnsanlar bi ev tutup ölene kadar orada kalıyorlar. Aman ev sahibi olalım, çocuklarımıza kalır vs. dertleri yok hiç :)
Neyse bu lojmanlara yürüyerek 10-15 dakika uzaklıkta da toplu bahçe alanları bulunuyor. Bunları devletten senelik kiralayıp içinde mutlaka bir şeyler yetiştirmek gerekiyor. Yoksa isteyip de yer yok diye alamayanlara haksızlık olur.
Dayımında bu bahçelerden bi tane var, içerisinde minik bi kulubesi de var. Kulubede bi divan, bi masa bir de mutfak var. Yazın işten sonra buluşmalar, mangal yapmalar, çocukların doğum günleri vs. hep burada oluyor. Bahçede bir takım meyve sebze de yetiştiriliyor. Bu gidişimizde 2 kilo elma, yemeklik pancar sapı ve maydanoz getirdik. :)
Bu bahçeler Almanya genelinde yaygın, ancak talep çok olduğu için denk gelip bi tane kiralamak zaman alıyor. İlerleyen zamanlarda umarız ki biz de bir tane edinebiliriz.
Bizim Nürnberg gezimiz ve hikayemiz bu şekilde sonlandı. Haftasonu gezmesi için çok ideal bir şehir. Hatta biraz vaktiniz varsa Bamberg, Fürth, Regensburg ve/veya Rothenburg ob der Tauber tatlı şehirlerini/kasabalarını da gezinize ekleyebilirsiniz. Umarız bu yazı size de yol gösterir, bir parça ilham olur.
Sevgiler,
Özge