Marakeş, şu ana kadar gittiğimiz en enteresan şehir! Bu şehirle ilgili yapılan uç yorumlara gerçekten de artık şaşırmıyoruz. Buraya aşık olanı da, nefret edeni normal karşılamak lazım cidden :) Şehrin merkezi denilen Medina bölgesi tam bir keşmekeş. Çarşılarındaki esnaf hiç görülmemiş cinsten. Eğer bizim kapalı çarşımızdaki esnafı çok konuşan ve zorla ürün satan insanlar olarak görüyorsanız buraya geldikten sonra bir daha düşünün:) Herhangi bir ürünün fiyatını sormaya görün:) Siz o ürünü alana kadar peşinizi bırakmayan bir esnaf ile karşılaşacaksınız. Hatta esnafın dükkanına göz ucuyla bakmanız bile yetebiliyor bazen size ürün satmaya çalışmaları için. Burada asıl mesele ise iyi pazarlık! İyi demek ne demek diyeceksiniz. Size verebileceğimiz en güzel nasihat şu olur, size verilen fiyatın %40 ını teklif edin ve bu konuda ısrarcı olun. Emin olun verdiğiniz fiyatın biraz daha üstüne beğendiğiniz ürünü alacaksınız :) Pazarlıkta esnaf kendi dediğini yaptırmakta ısrarcı oluyor, siz tamam istemiyorum diyip gidince arkadan pazarlığa devam ediyor ve en sonunda sizin istediğiniz fiyata ürünü kapıyorsunuz :) Tabi her esnaf da böyle değil, birkaç tanesi hiç bizle pazarlığa bile girişmedi :)
Marakeş’e Giriş:
- Konaklama: Medina içerisinde Djemaa El Fna Meydanı’na yakın yerler oldukça güzel. Çoğu yeri yürüyerek gezebilirsiniz. Otellerin geneli Riad denen ortasında avlu bulunan, kızıl renkli çok güzel evlerden oluşuyor. Evlerin yapısı geneli avluları yazın serin, kışın sıcak oluyor. Biz de Marakeş’te, bu tatlı riyadlardan birinden kaldık. Adı ise Riaad Basna.
- Ulaşım: Otobüs ve taksi dışında pek bir ulaşım aracı bulunmuyor. Medina bölgesi de küçük olduğundan yürüyerek gezilebiliyor. Biz Kazablanka’dan trenle Marakeş’e geldik. Marakeş tren garından Djeema El Fna Meydanı’na pazarlıkla 20 dirheme (2 dolar) geldik. Yalnız bindiğimiz taksi dökülmek üzereydi :) İlk sorduğumuz taksici 80 dirheme Mercedesle götürecekti. :) Siz Mercedes isterseniz 80 dirheme gidebilirsiniz. Onun dışında bir de Jardin Majorelle’ye El Fna’dan 20 dirheme taksiyle gittik. Diğer her yeri yürüyerek gezdik.
- Medina’nın sokakları labirent gibi. Nereden girip nereye çıktığınızı çoğu zaman anlamayacaksınız :) Çarşıların hepsi birbirine benziyor. Tabi bu kaosa ve karışıklığa 2. gün alışacaksınız.
- Fotoğraf çekme konusunda dikkatli olmak da fayda var. Halk fotoğraf çekilmesine tepkili. Özellikle El Fna Meydanı’ndaki yılan oynatıcılar, maymun gezdirenlere karşı çok dikkatli olun. Fotoğraflarını çekerseniz para almadan sizin peşinizi bırakmayacaklardır. Biz souqlarda nispeten rahat fotoğraf çektik, sokaklar da çekerken birkaç insan suratını kapattı, biri bağırdı :)
- Faslıların Arapça konuştuğunu söylemek zor. Bilinenden çok daha farklı, Fransızca ile karışık bir Arapça konuşuyorlar.
- Sokak araları daracık. Tabi bu daracık sokaklardan motosikletler, bisikletler, at arabaları, eşekler ve bir yandan da insanlar geçiyor. Yürürken yolun en sağına dayanın deriz :)
- Marakeş’te her meydanda, her sokakta, her köşebaşında meyve suyu satanları göreceksiniz. Karışık olan meyve sularından denedik biz. Djemaa El Fna Meydanı’nda meyve suyu standlarının Kutubiye Cami’ne en yakın olanını tercih ettik, adam çok tatlıydı, hatta bize poz verdi :) Çilek, ananas, mango ve portakaldan hazırladığı muhteşem meyve suyu 10 dirhem (1 dolar).
- Tajin: Kendilerine has çömleklerde pişirdikleri lokal Fas yemeği. İçerisinde bolca sebze, bolca baharat ve seçeceğiniz et çeşidi bulunuyor. Tabi Fas’lılar bunu normalde kuzu etli yapıyor ve tercih ediyor. Biz tadına bayıldık, yenilecek yerler başlığının altında bu yemeği nerelerde yiyebileceğinizi anlattık.
- Tandır: Kassabine çarşısının hemen sol tarafında kalan sokakta tandırcılar sırası ile dizilmiş. Tabi biz tandır diyoruz ama onlar Mechoui (Mişvi) diyor. Bizce bu çarşıya gidip bir kuzu tandır yemeden bu şehirden ayrılmak olmaz.
- Souq: Şehrin her bir yanı ayrı bir çarşı. Biz sayamadık ama en az 10 çarşı dolaşmışızdır. Bu şehrin en güzel yanı da iyi pazarlık yaparsanız çok uygun fiyatlara çok güzel şeyler alabilecek olmanız. Hele ki son durağınız burası ise bavulunuzu doldurmadan dönmeyin :)
- Alışveriş: Marakeş alışveriş için bulunmaz bir hint kumaşı. Ev dekorasyonundan, pabuçlara, takılara, Fatma’nın Eline, deri ve hasır çantalara muhteşem şeyler var. Argan yağının da memleketi olduğundan birçok yerde argan yağı göreceksiniz. Bunun dışında çömlek ruju, miswak (eski usül diş fırçası), tajini pişirdikleri çömleğin her boyutu, turuncu renkteki coral taşından aynaları ve takı kutularını souqlarda görebilirsiniz. En kısa zamanda tekrar gidip çılgınlar gibi alışveriş yapmak istemekteyiz. :)
Gezilecek Yerler
- Djemaa El Fna: Diğer bir adı ile sonsuzluk meydanı. Bizim gördüğümüz en enteresan meydan. Bu meydanda kobra gösterilerinden tutun da, hikaye anlatanlara, fal bakanlara, kına yapanlara ve hatta maymun oynatanlara rastlayacaksınız. Yalnız bununla da sınırlı kalmıyor. Akşam saatlerinde koca bir yemek pazarı kuruluyor burada. Tabi bir de her daim orada bulunan satıcılar ve meyve sucular var. Tam bir şenlik yeri. Tabi izlediğiniz her gösteri, muhattap olduğunuz her kişi sizden para isteyecektir. Bunu yadırgamamaya hazır olun :) Gitmeden çok şey okuduk, fotoğraf gördük ama orada bizzat şahit olmak gerçekten inanılmaz. :)
- Medina: Marakeş’in eski şehri olan Medina’nın etrafı surlar ve kapılarla ile çevrili. Gezilecek çoğu yer, Müzeler ve souqların hepsi Medina içerisinde. Kalacağınız yerin vereceği harita ile bazı kapıları gezebilirsiniz bizim gibi :)
- Jardin Majorelle: 1980 yılında Yves’in bu evi alıp bahçesini adeta bir botanik bahçeye çevirdiği bu yer Marakeş’in en önemli turistik yerlerinden biri. Devasa kaktüsler, dünyanın her yerinden getirilmiş ağaçlar, muhteşem serinlik yaratmış. Evin rengi ve çeşitli yerlerde kullanılan mavide Majorelle mavisi olarak geçiyor. Yves’in külleri de bu bahçeye atılmış. Marakeş’e gelindiğinde mutlaka gidilmesi gereken yerlerden. Evin ilk katı da müze olarak ziyaret edilebiliyor. Marakeş’e özel kıyafetler, takılar muazzam. Özellikle takı odası baştan aşağı ayna ile döşendiğinden insanı büyülüyor. Hem müze hem bahçeye giriş 100 Dirhem. (yaklaşık 10 dolar) Ziyaretin sonunda güzel avlulu bir cafe var, kahve molası verilebilir.
- Yusuf Medresesi: 1500’lerde yapılmış bu Kur’an okulu Fas çinileri ve oymaları ile bize büyüledi. Beyaz, mavi ve yeşil renklerden oluşan tüm kapılarda istisnasız fotoğraf çektik :) Medresenin avlusu ve ortasında yer alan havuzu da kuşbakışı görmek gerek. Kişi başı 20 dirheme (2 dolar) Moroccan mimarisini ziyaret edebilirsiniz. Üst katında ise hücre gibi kuran odaları bizim ilgimizi çekti.
- Koutoubia Cami: Djnemaa El Fna Meydanı’na çıkan geniş caddelerden birinin sonunda yer alan bu cami yüksek minaresiyle göze çarpıyor. Etrafında da geniş palmiyeli park var. Avrupa’daki bir çok kilise bu mimariden etkilenmiş. Bu Camiye yanlızca Müslüman erkeklerin alındığını hatırlatalım.
- Saadi Mezarlığı: Bab Agnaou etrafında gezinirken hadi girelim dediğimiz bu mezarlık Moroccan çinileri ve oymaları ile bizi büyüledi. Devasa kapılar, renkli çiniler gerçekten inanılmaz. Burası Saadi hanedanın bir kısım üyelerinin mezarlığı. Giriş ise 10 dirhem.
- El Bahia Sarayı: Kapıdaki görevlinin kapanmadan önce son dakika bizi içeri aldığı sarayın girişi çok gösterişsiz. İçeri girip bahçedeki yürüme alanını geçtikten sonra ise adeta vurulduk. Yine benzer serin avlu, çiniler, kapılar, işlemeler, oymalar ve tavanlar oturup saatlerce incelenesi. :) İyi ki girmişiz.
- Bab Agnaou: Marakeş’in eski şehri Medina’nın en önemli kapılarından biri. Gördüğünüzde hemen fark edeceksiniz. Zira o yüksekliği ve kalınlığı ile fark etmemek imkansız :)
- Rahba Kadima Meydanı: Hasır çanta ve şapkaların satıldığı bu meydan hediyelik eşya ve alışveriş için çok uygun. Pazarlık yapmayı unutmayın :) Meydana bakan Cafe De Epices’te de kahve molası verebilirsiniz. Ek olarak bölgede meşhur olan Henna’yı (Kına) bu meydandaki kadınlarda yaptırabilirsiniz.
- Moussaine Caddesi: Birbirinden güzel dükkanları ile alışveriş için daha uygun bir cadde. Alacağınız her şey için mutlaka pazarlık yapın. Turuncu, mavi ve yeşil renkli taşlardan oluşan takı kutuları ve aynalara biz bayıldık. Yer kaplamasın diye küçük bir takı kutusu aldık.
- Mohammed 5 Caddesi: Jardin Majorelle sonrası yürüyerek gezdiğimiz bu cadde Marakeş’in zengin ve uluslararası mağazaları bulunuyor. Zara, H&M vb. markaların mağazaları var. 16 Kasım Meydanı da bu cadde üzerinde. Bu meydanı da mutlaka görüp Cafe 16’da kahve için.
Yemek
- Rotidor: Tavuk döner yani shawarma her ne kadar buraya özgü olmasa da Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da çok daha farklı ve bize göre lezzetli oluyor. Tahin ve yoğurt sos ile döner bir başka boyuta taşınıyor resmen :) Burası da lokal önerisi olarak gittiğimiz bir shawarma dükkanı. Tavuklarını döner olarak değil de ızgarada pişiriyorlar. Tavuğun göğüs kısmını kullandıkları için tavuklar yağsız. Tabi bir de incecik pita ekmeği ve efsane soslar birleşince müthiş bir ara öğüne dönüşüyor bu döner. Yanında getirdikleri patates kızartması sıradan ancak öyle lezzetli bir acılı sosları var ki anlatamayız. Gittiğinizde deneyin deriz!
- Chez Lamine Hadi Mustapha: Bu bölgede bolca tandırcı ve kelleci bulunuyor. Burası da bize önerilen kuzu tandır mekanıydı. Türkiye’nin yaylalarında yediğimiz leziz kuzu tandırlardan sonra burada ahım şahım bir şey beklemiyorduk açıkçası. Ancak itiraf etmeliyiz ki şu ana kadar yediğimiz en lezzetli tandır bu olabilir :) Tandır dediğimize bakmayın, pişirme yöntemleri biraz farklı. Çömleğe koydukları kuzu parçalarını yerin altında bulunan közle kaplı bir yere gömüp saatlerce pişiriyorlar. Ardından çıkarıp önünüzde tabağa boca ediyorlar. Yanında getirdikleri sıcacık ekmek bir güzel yeniyor ki sormayın. Et suyu kaşıkla içilesi, ekmekle banıp banıp yenilesi. Eti yumuşacık ve ağızda dağılan cinsten. Kuzu eti seviyorsanız buraya uğramadan geçmeyin. Fiyatı yaklaşık 7 dolar.
- Dabachi Chez Cherif: Burası da otel sahibimiz tarafından önerilen lokal bir yer. Öğen 12 ile 3 arası öğlen yemeği menüsü veriyorlar. Menü fiyatı yaklaşık 5 dolar. Menüde ana yemek olarak Fas’ın lokal yemeği Tajin var. Yanına salata geliyor ve içecek ya da tatlı alabiliyorsunuz. Ortaya da ikram olarak şakşuka koyuyorlar ki sormayın. Biz böyle lezzetli şakşuka daha önce yemedik. Bildiğimiz dışında ek olarak tahin koyduklarındandır herhalde. Neyse gelelim Tajin’e. Kendi çömlekten tencerelerinde pişen bu yemek direk olarak o şekilde servis ediliyor. İçerisinde bolca sebze ve seçtiğiniz et bulunuyor(Kuzu eti tercih etmeniz önerilir). Tabi bolcak yöresel baharatlarla donatıldığı için tadı oldukça lezzetli ve yoğun. Bu yörede kimyona bayılıyorlar, dolayısı ile her yemekleri lezzetli oluyor :) Buradaki çalışanları da çok sevdik, diğer alışılagelmiş Marakeşli esnaftan çok farklı, çok iyi niyetli ve yardımseverler. <3
- Oued eddahab: Mohammed 5 Caddesi’nde atıştırmalık bir yer ararken ara sokakların birisinde karşımıza çıkan bu dönerciye bayıldık. Pita ekmeklerinin içine bolca tavuk döner, yoğurt sosu koyuyorlar. Hemen hemen tüm dönerciler de patates de menüye dahil oluyor. Bu patatesli menünün fiyatı 3 dolar.
- Helva:
- Gözleme:
- Kumpir Sandviç:
- Salata: Herr yerde kumpir barı gibi bir salata barı bulunuyor. Buradan istediğiniz şeyleri seçip salata tabağı oluşturabiliyorsunuz. Tadı vasat ama denenebilir :)
- Cafe de Epices: Rahba Kedima Meydanı’nda yer alan bu cafe bu meydanı direkt görüyor. Dışarıdaki hasır şemsiye ve sandalyelerinde oturup kahve içilmeli. Marakeş’te yerlilerin bolca içtiği naneli çayı ve baharatlı kahveyi de burada deneyebilirsiniz. Ayrıca wifileri de olduğundan tercih edilesi :)
- Cafe Kassabine: Djemaa El Fna Meydanı’nın üst kısmında yer alıyor. Terası dışardan sevimli görünüp içeri girdik. Meydanı gören terasında mağribi, tarçın çayları deneyebilirsiniz.
- Cafe Kaftan: Moussaine Caddesi üzerinde yer alan rengarenk bu cafeye dışardan görünce çok beğenip hemen oturduk. Karşısındaki Kaftan mağazasının sahibin işlettiği bu kahvecinin rengarenk masalarında mutlaka oturun. 1.5 dolara kahve içebilirsiniz.
- Cafe 16: Mohammed 5 Caddesin’deki 16 Kasım Meydanı’nda yer alan kalabalık cafede yürüyüş molası verin. Yan masalardaki fransız turistleri izleyebilirsiniz :)
Çay: Fas’ın her tarafında lokal halk çaya bayılıyor. Ancak bu çaylar bizim bildiğimiz gibi değil. Naneyi kaynatıp nane çayı yapıyorlarlar Faslılar. Tabi bir de istedikleri baharatları da karıştırabiliyorlar. Mutlaka deneyin :)
Marakeş rehberimizin sonuna geldik, biz tekrar gelmek için çok heyecanlıyız. Çok farklı bir şehir gerçekten. El Fna meydanı’nı canlı gördüğünüzde demek istediklerimizi daha iyi anlayacaksınız. Yemek ve alışveriş için de mutlaka gitmelisiniz. Mayıs sonundan Eylül’e kadar çok sıcak oluyormuş. Biz Mayıs’ın ortasına yakın gittik, son gün epey sıcaktı.
İyi Gezmeler,
