3 haftalık Hindistan gezimizi koşturmacasız bir şekilde planlamak için elimizden geleni yaptık. Bu sebeple ülkenin orta yerinde yer alan Hampi’ye de gitmeyecektik aslında. Ancak konuştuğumuz her arkadaşımız burayı şiddetle önerince Goa’dan Hampi’ye yataklı otobüs bileti aldık ve yola koyulduk :) Muhtemelen verdiğimiz en doğru kararlardan birisi oldu bu tatlı şehre gelmemiz. Ortasından bir nehir geçen şehrin bir tarafı Hampi, diğer bir tarafı da Hampi adası olarak geçiyor (Her ne kadar ada olmasada!). Bir yanda tapınakları, diğer bir yanda büyük kaya parçalarından oluşan dağları ve doğası ile harika bir bölge burası. Ayrıca pirinç tarlaları, palmiyeleri ve sonsuz gökyüzü manzarası insanı inanılmaz büyüleyen bir şehir. Siz de ikilemde iseniz, buraya mutlaka gitmeniz gerektiğini hatırlatarak yazımıza başlayalım!
Vijayanagar İmparatorluğu’nun başkenti olan Vijayanagar şehrinin şimdiki adı Hampi. Bu şehir birçok imparatorluk tarafından başkent kabul edilmiş ve her gelen kendi başyapıtlarını yapmış bu şehire. O yüzden tapınaklardan Hindu tanrılarının heykellerine, burayı fetheden Müslüman İmparator’un yazlık evinden fil gölgeliğine kadar birbirinden görkemli yapılar inşa edilmiş. Bu sayede Hindu-islamik (indo-islamic) mimarinin çok güzel örneklerini de bu bölgede görebilirsiniz.
Nasıl Gidilir?
Hampi’ye gitmenin en kolay yolu otobüs. Ne yakınında ineceğiniz mantıklı bir havaalanı var, ne de çok verimli bir tren seferi. Otobüsün hem ucuz, hem de yataklı seçeneği var. Biz Goa’dan Hampi’ye ve dönüşte de Hampi’den Mumbai’ye yataklı otobüslerle seyahat ettik. Bu sayede hem az biraz uyuduk hem de trene nazaran daha vakitlice ulaştık gideceğimiz yere :)
Nerede Kalınır?
Hampi’ye gittiğinizde konaklayabileceğiniz tek bölge var. Aslında Hampi denilen bölge Unesco Dünya Mirası listesinde olduğu için koruma altında. Dolayısıyla bu bölgedeki tüm otel ve pansiyonlar yavaş yavaş kapatılıyormuş. Kalınacak tek mantıklı yer, Hampi adası denilen nehrin öteki tarafı. Nehrin karşısına geçmek için küçük botları kullanmanız gerekiyor. Bu şekilde kaldığınız bölgeden Hampi tarihi bölgesine gidip orayı gezebiliyorsunuz. Hampi adası denilen bölge ise genel olarak konaklanabilecek yerlerin olduğu, az biraz restoranın ve dükkanın bulunduğu çok keyifli bir bölge. Tüm gençler burada konaklıyor onu da söyleyelim :)
Biz Hampi adasında Manju’s Place denilen yerde kaldık. İçerisinde bungalowlar, yatakhane ve çadır kurabileceğiniz koca bir alanı bulunan bu yerde her bütçeye uygun oda var. Biz içerisinde banyosu da olan, en lüks odalarında kaldık :) Lüks dediğime bakmayın, pencesinde cam bile yoktu ki bu dışarıdan kertenkele ve kurbağa gibi arkadaşların gelmesine sebep oluyordu :) Ancak yeterince güzeldi tabi. Şunu da ekleyelim, Hampi’de sıcak su sıkıntısı var. Bu hostelde sıcak su yoktu, buz gibi su ile duş almak gerekiyor :)
Bölge İçinde Ulaşım:
Botlar: Bölge içinde en çok kullanacağınız ulaşım aracı ayaklarınız :) Adadan Hampi kısmına gitmenin tek yolu nehri aşmak. Nehirden karşıya geçmek için ufak botları kullanmak gerekiyor. Bu botlar sabah erken saatten akşam 5:30’a kadar hizmet veriyor ve kişi başı karşıya geçme ücreti 20 Rupi. Bavullara da ekstra 10 rupi alıyorlar. Biz vardığımızda hostele gitmek için bindiğimizde kişi başı 50 rupi aldılar. Biz fiyatları başta pek bilmiyorduk o yüzden kazıklanmış olduk :( Maalesef turistlerden fazla para isteme burada çok yaygın.
Özel botlar: Tabi geç saatlere kaldığınızda karşıya geçmeniz için hala yöntemler var. Suda yüzen sepetlerle sizi özel olarak karşıya geçiriyorlar ancak bu hizmet için sıkı pazarlık yapmanız gerekiyor. Özel bir hizmet olduğu ve başka seçeneğiniz olmadığı için yüksek fiyatlar söyleyecekleri net.
Motorsiklet: Motosiklet kiralasanız dahi nehrin öteki tarafına motorla geçmeniz imkansız gibi bir şey. Karşıya giden en yakın kara yolu 1 saat uzaklıkta. Dolayısı ile motoru hangi taraftan kiralarsanız o tarafta gezmeniz gerekiyor. Biz Hampi adası tarafında kiralayıp 1 gün boyunca o bölgede gezilebilecek yerleri motorla gezdik. Siz de öyle yapabilirsiniz.
Tarihi bölgede ise genel olarak yürüdük biz. Yanlızca tarihi bölgedeki tapınakları ve yapıları görmek için 3-4 saatliğine tuktuk kiraladık. Bu tur haricinde hiçbir vasıta kullanmadık.
Kaç Gün Kalınır?
Derdiniz Hampi’yi gezip, görülmesi gereken yerleri tamamlamak ise 2-3 gün size yetecektir. Ancak buranın misafirleri genel olarak dinlenmeye, huzur bulmaya ve kaya tırmanışına geldiği için bu bölgede haftalarca kalıyor. Zaten gidip gördüğünüzde aynı fikirde olacağınıza eminiz. Hatta bazı günler kaldıkları yerden çıkmayıp sadece sakinliğin tadını çıkaran insanlar bile vardı. Yani bize soracak olursanız 5-7 gün burada keyifle vakit geçirip çok enteresan insanlarla tanışabilirsiniz.
Gezilecek yerler ve yapılması gerekenler:
Hampi’de gezilecek yerlerin listesi uzadıkça uzar. Ancak telaş yapmayın, aşağıdaki her yeri gezmeniz için 2-3 gün fazlasıyla yetecektır. Bu aktiviteleri ada ve tarihi bölge diye bölersek daha iyi bir gezi planı oluşur kafanızda.
Hayvancıklar
Diğer Hindistan yazılarımızda bahsettiğimiz gibi Hintliler hayvanlarla iç içe yaşıyorlar. Hampi’de bunun örneklerini daha çok gördük. Yolda domuzdan, sincaplara, maymunlara, ineklere, keçilere kadar birçok hayvan görmek mümkün :)
Hampi Tarihi Bölgesi:
Bu bölgede turla gezmenizin daha mantıklı olduğu yerleri (*) ile işaretledik.
- Virupaksha Temple: Bu tapınak Virupaksha’ya (Shiva’nın bir formu) adanmış ve 7. y.y’da yapılmış. Tabi her yüzyılda tadilat görmüş kendisi. Hampi’nin en görkemli tapınaklarından birisi. Şehrin çoğu yerinden bu tapınağı görmeniz mümkün. En güzel yanı ise içerisinde maymunlar, sincaplar ve hatta farelerin bolca bulunması :) Sanki sahipleri onlar da insanlar sadece ziyaretçi gibi hissettiriyor. Ha bir de boyanmış bi fil var içeride, bu fili görünce biz baya üzüldük. Çünkü hayvan oldukça dar bi alanda duruyor, hortumunu falan rahat uzatacak bir alanda değil maalesef :( Haftada bir bu fili nehre götürüp hep beraber yıkıyorlarmış. Bu seremoniye denk gelirseniz kaçırmayın :)
PS: Tapınağın en içine girerken ayakkabılarınızı çıkarıp kenardaki yere bırakmanız gerekiyor. Fotoğraf çekmek de ücretli tabi.
- Elephant Stables(*): 15. y.y’da en sevdiği 11 fili için Vijayanagara İmparatoru tarafından yapılan fil gölgeliği. Filleri için bu kadar güzel bir alan yapması inanılmaz gerçekten! Şimdilerse ise bölgenin en önemli anıtlarından birisi.
- Lotus Mahal(*): Elephant Stable’ın hemen yanında yer alan bu yazlık ev tam bir mühendislik harikası. Vijayanagara İmparatoru’nun eşi için yaptırdığı bu yer görünümünden dolayı lotus adını almış. Ayrıca su buharı ile binanın serinlemesi için çok enteresan bir yöntem geliştirilmiş bu binada. Detayları gezerken dinlersiniz artık :)
- Queen’s Bath(*): Hindu-Islamik mimarinin bir diğer güzel örneği. Imparator ve eşleri için yapılan bir açık hamam burası. O dönemlerde suyun bu kadar kıymetli olduğu bu topraklarda en büyük zenginlik göstergelerinden birisiymiş.
- Hemakuta Hill Temple(*): Bu tepe ise irili ufaklı bolca tapınağın olduğu bir yer. Az biraz yüksek olduğu için şehir de buradan çok güzel görünüyor.
- Stepped Tank(*): Hindistan’da yapılan eski tapınakların çoğunun bir su rezervi bulunuyor. Bu da onlardan biri. Genel olarak tapınağı temizlemede ve kurak mevsimlerdeki su ihtiyacı için kullanılıyor. Mimari olarak da çok etkileyici bir anıt!
- Vijaya Vittala Temple(*): Hampi’nin bir diğer çok önemli tapınağı. Burada yer alan taş araba heykeli, Hindistan’ın en önemli 3 heykelinden biri diye anılıyor. Tapınağın ana girişinden içeri girince kapıda bir sürü hayvan gördük. Başta fare zannettik ancak sonradan anladık ki sincaplarmış. Sayıca sonsuz olan sincapları mutlaka inceleyin :)
- Purandaradasa Mapsana: Burası da Hampi’nin en güzel manzaralarından birisi. Bir yanda maymunlar ve tapınaklar, diğer yanda nehir ve yeşillik yer alınca insanın aklı başından gidiyor. Hampi’nin merkezinden buraya yürüyerek gidin ve yol boyunca kendinizden geçin deriz :) Yol üzerinde de mağara tapınaklar ve sokak lezzetleri bulacaksınız.
- Nehir Banyosu: Ada ile tarihi bölgeyi ayıran bu nehirde her sabah banyo çoşkusu yaşanıyor. Bölgenin aileleri toplu bir halde yıkanmaya ve eğlenmeye buraya geliyorlar. Çocuklar bir yanda, babalar ve anneler başka bir yanda yıkanıp suyun tadını çıkarıyorlar. Bir sabah kesinlikle buraya uğrayıp etrafı izleyin. Biz izlerken inanılmaz eğlendik, çocukların sesi, sosyalleşmeleri, soğuk nehirde duş almaları, evlerimizde suyun kıymetini bilmemiz gerektiği hepsi bize çok şey öğretti :)
- Shivlinga(*): Shiva’nın kendisini temsil eden Shiva Linga sembolü çoğu Hindu tapınağında bulunuyor. Buradakinin özelliği ise bölgenin en büyüklerinden birisi olması ve yekpare taş ile yapılması.
Hampi Adası:
- Monkey Temple: Biz bu tapınağı son güne bıraktık. Yemekten zehirlendiğimiz için de maalesef gidemedik. Ancak Hampi adasında gidilmesi şart olan bir tapınak. Yüzlerce basamak çıktıktan sonra göreceğiniz manzara pek güzelmiş. Akşam saatlerinde gün batımından önce gidin mutlaka. Biz kaçırdık siz kaçırmayın :)
- Gün Batımı Noktası: Manju Place’in hemen yanında yer alan bu gün batımı noktasından ayrılmak istemeyeceksiniz. Biz 2 akşam buraya çıktık ve müzikler eşliğinde huzur bularak güneşi batırdık. Hala rüya gibi hatırladığımız noktalardan birisi.
Ne Yenir?
Manju’s Place: Burası bizim kaldığımız yerin restoranı. Menüsünde yok yok. Her şeyin lezzetli olduğunu söyleyemeyeceğiz ancak burada şiddetle tavsiye ettiğimiz şeyler çok. Porridge, Dal (mercimek) çeşitleri ve masala çayları enfes. Ayrıca konaklayan insanlar da bu cafede takıldığı için eğlenceli bir ortam bulmak mümkün.
Laughing Buddha: Hampi’de mutlaka uğramanız gereken restoranlardan birisi. Yerde oturup manzaranın tadını çıkarmak için hava aydınlıkken gitmekte fayda var. Bizce menüdeki Hint yemeklerinden birini deneyebilirsiniz. Karışık sebzeli mercimek yemekleri ve hint baharatlı makarnaları çok güzeldi!
Ever Green Cafe: Güzel manzaralı cafelerden birisi. Yorgun bir günün ardından ya da sabah kahvaltısında gidilebilir. Biz genelde dinlenmeye ve bir şeyler içmeye geldik buraya. Ancak porridge’i de deneyeme değer. İnterneti de var, arada internete girmek için de gelmek mantıklı olabilir. Nitekim Hampi’de wifi bulmak çok zor :)
Sania Restaurant: Burası da güzel dosaları ve mercimek yemekleri olan lokal bir restoran. Duvarda yer alan grafitiler, Hint usulü yer minderleri ve mantraları ile inanılmaz güzel bir yer. Her sabah özenle ritüellerini yerine getirerek açıyor sahipleri. Arkada çalan mantrası, pirinç tarlalarına bakan manzara ile bura bizim en sevdiğimiz yerlerden biri oldu :) Burada dosa (Unsuz hint krebi) ve dal palak (Hint usulü mercimek yemeği) denemekte fayda var :) Yanına chapati denilen ekmeklerden istemeyi unutmayın.
Dosa (Sokak Lezzeti): Dosa bulduğunuz yerde anında deneyin. Kendisi bir nevi fermante edilmiş pirinç krebi. İçerisine masala soslu patates, yumurta ya da başka şeyler eklenerek yenilebiliyor. Bizce ilk olarak Masala Dosa ile başlayabilirsiniz. Bu sokak arabası ile ada tarafına geçtiğiniz anda merdivenleri çıkınca karşınıza çıkacak. Çok tatlı bir çift, yemek pişirme dersleri de veriyorlar. Hint yemeklerine ilgiliyseniz mutlaka gidin. Ücreti de gönlünüzden ne koparsa :) Biz gitmeye niyet ettiydik ancak hastalanınca gidemedik. Yanlarına gidip sözel olarak Dosa tarifini aldık :)
Onion Pakora (Sokak Lezzeti): Diğer adı soğan kızartması :) Genelde sokakta yapılması ile beraber enfes bir tadı var. Biz pek hijyenik durmasa da bu abinin yapığı onion pakora’lara bayıldık!
Diğer sokak lezzetleri: Birçok yerde olan şeker kamışı ve hindistan cevizi suyunu mutlaka deneyin. Biz buranın şeker kamışlarına bayıldık, çok tatlı değiller. İçerisine biraz da limon koyuyorlar, tatlı ve ekşi çok güzel bi ikili olmuş. <3
Biz en çok etkilendiğimiz tapınakları ve yemek yerlerini listelemeye çalıştık ancak bunların dışında da bolca yer keşfedeceğinize eminiz. Tavsiyemiz denemekten korkmamanız :) Hindistan’ı beklenti ile değil de kendinizi ana zamana olana bırakınca gezmek keyifli :)
- Hindistan’a gitmeden önce bilinmesi gerekenler yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
- Goa ve Mumbai yazılarımıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
Şimdiden iyi gezmeler!
